Werknemers verplichten te werken tijdens corona. Mag dat? (Werkweigering)

Werknemers verplichten te werken tijdens corona. Mag dat? (Werkweigering)

De coronacrisis vraagt om veel aanpassingen op de werkvloer. Het kabinet roept op tot thuiswerken. Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Sommige werkzaamheden dulden nu eenmaal geen uitstel of kunnen niet op afstand uitgevoerd worden. Echter niet alle werknemers zien het zitten om op dit moment te gaan werken. Wat kan de werkgever doen? In dit artikel wordt ingegaan welke rechten en plichten een werkgever heeft bij werkweigering.

Mijn werknemer weigert om naar het werk te komen door Corona.

Ook werknemers komen liever niet buiten tijdens de coronacrisis. Zeker op werkplekken waar anderhalve meter afstand houden moeilijk is, kan dat voor lastige situaties zorgen. Een werknemer kan echter niet zomaar weigeren te komen werken. Door het aangaan van de arbeidsovereenkomst heeft de werknemer zich namelijk verbonden tot het verrichten van de overeengekomen arbeid. De werkgever heeft dus een instructierecht: hij kan de werknemer redelijke voorschriften opleggen omtrent het verrichten van de arbeid.

Redelijk voorschrift dankzij coronamaatregelen

Er moet dus sprake zijn van een redelijke opdracht. Is de opdracht om te komen werken in tijden van corona redelijk? Dat ligt altijd aan de specifieke feiten en omstandigheden. Aan de ene kant moet de werkgever goed onderbouwen waarom hij belang heeft bij de opdracht. Het is aan de andere kant belangrijk dat de werkgever zorgt voor een veilige werkplek. Dat betekent dat de werkgever de adviezen van het RIVM zo goed mogelijk moet opvolgen om de kans op besmetting met het coronavirus zo laag mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan het voorschrift om anderhalve meter afstand te houden. Ook kan het nodig zijn de werkplek aan te passen. Denk aan plexiglasschermen of een rooster waarbij de werknemers om-en-om werken. Ook kan meewegen of de werknemer tot een van de risicogroepen behoort. Neemt de werkgever het virus niet serieus? Dan kan de opdracht inderdaad onredelijk zijn, waardoor de werknemer thuis mag blijven.

Sancties vanwege werkweigering door corona

Als sprake is van een redelijke opdracht dan kan de werkgever verlangen dat de werknemer komt werken. Wanneer die echter volhardt kan er sprake zijn van werkweigering. Vaak volgt er in zo’n geval een officiële waarschuwing voor de werknemer. Het kan echter nog verdergaande consequenties hebben. Bij werkweigering geldt namelijk het principe van ‘geen arbeid, geen loon’. De werkgever hoeft het loon dan niet te betalen over de periode van de werkweigering. In sommige gevallen kan werkweigering zelfs een grond zijn voor een ontslag (op staande voet).

Weigering door gebrek aan kinderopvang

Werknemers die niet kunnen komen werken omdat de school of kinderopvang van hun kind gesloten is, hebben recht op calamiteitenverlof. Een dergelijk verlof is een noodvoorziening, die hooguit enkele uren of dagen duurt. Het loon dient dan te worden doorbetaald. In deze periode moet de werknemer zelf op zoek naar opvang. Kan de werknemer geen opvang vinden? Dan zal er regulier of onbetaald verlof moeten worden opgenomen. De werkgever kan dat verlof weigeren indien hij daartoe een goede reden heeft.

Uitzondering: symptomen van het coronavirus

Een belangrijke uitzondering geldt voor werknemers die last hebben van symptomen van het coronavirus, zoals verkoudheid, hoesten, koorts of keelpijn. Zij zijn verplicht om thuis te blijven. Als goed werkgever moet u namelijk ook voor al uw ander personeel een veilige werkomgeving kunnen bieden. Het laten werken van een zieke werknemer zou een schending zijn van deze zorgplicht.

Tips voor ondernemers om werkweigering te voorkomen

• Neem de opdracht nog eens goed onder de loop. Is het echt noodzakelijk dat de werknemer fysiek aanwezig is op het werk? En dulden de werkzaamheden daadwerkelijk geen uitstel?
• Stel een duidelijk “contactplan” op waarin u zorgvuldig uitwerkt welke maatregelen u neemt in verband met corona. Neem daarin ook op welke afwegingen u heeft gemaakt om tot uw beslissingen te komen. Dat plan wekt niet alleen vertrouwen bij uw medewerkers, maar zorgt ervoor dat eerder sprake is van een redelijke opdracht.
• Blijf in gesprek met de werknemer. Waar is hij of zij precies bang voor en wat voor voorzorgsmaatregelen worden er van u verwacht? Wanneer de wederzijdse verwachtingen duidelijk worden uitgesproken, kan er makkelijker gezocht worden naar een oplossing.
• Geef bij hardnekkige werkweigering tijdig een waarschuwing. Dat kan in een eventuele latere ontslagprocedure het verschil maken.
• Schakel bij herhaaldelijke werkweigering tijdig een advocaat. Een advocaat kan u het beste adviseren over eventuele vervolgstappen.

Advies arbeidsrechtadvocaat.

De kern van ondernemen is aanpassingsvermogen. Juist in een crisis moet een ondernemer snel schakelen om het bedrijf te redden. Zoekt u een advocaat die met u meedenkt en u voorziet van praktisch adequaat advies? Neem dan contact op met Mulders Advocaten.

Meer informatie over corona:

Lees ook de volgende artikelen:

• Kan corona een reden zijn voor overmacht?
• Is corona een onvoorziene omstandigheid?
• Corona: welke economische maatregelen neemt de overheid?
• de NOW-regeling: uitleg, voorwaarden en tips
• Corona: overmacht, wat als niet geleverd kan worden
• Reorganisatie en NOW: hier moet u op letten
• Geen omzet, wel werk: toch aanspraak op NOW!
• Goed werkgeverschap in de corona-crisis!
• Contractbreuk vanwege corona: wat kunt u doen?
• NOW: Werkgevers: pas op bij afnemende loonsom!
• Is ontslag nog mogelijk tijdens de Corona-crisis?
• Corona: mag mijn opdrachtgever de toegang weigeren? (Schuldeisersverzuim)
• De BMKB-regeling. Hoe werkt dat?
• Moet u loon betalen tijdens de coronacrisis