Corona en bestuurdersaansprakelijkheid

Door de coronacrisis staat bij menig ondernemer het water tot aan de lippen. Zij zien zich genoodzaakt tot het nemen van grote, soms risicovolle beslissingen. Dan ontstaan vanzelf zorgen over bestuurdersaansprakelijkheid. Wanneer loopt een ondernemer het risico om persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld voor de verplichtingen van de onderneming? Mulders Advocaten zet het op een rij.

Wat is bestuurdersaansprakelijkheid?

Het uitgangspunt is dat de bestuurders van rechtspersonen met een beperkte aansprakelijkheid, zoals bijvoorbeeld een N.V. of B.V., niet persoonlijk aansprakelijk zijn voor de verplichtingen van die rechtspersoon. Op die hoofdregel bestaan echter een paar uitzonderingen. In sommige gevallen kan de bestuurder of feitelijk leidinggevende, wel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Daarvoor is noodzakelijk dat hem een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Er zijn drie vormen van bestuurdersaansprakelijkheid: intern, extern en in faillissement.

Interne bestuurdersaansprakelijkheid

Van interne aansprakelijkheid is sprake wanneer de onderneming zelf de bestuurder aansprakelijk wil stellen voor de geleden schade. Die schade moet veroorzaakt zijn door onbehoorlijke taakvervulling, die bovendien ernstig verwijtbaar is. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het onttrekken van vermogen van de onderneming voor privégebruik of het nemen van (te) grote financiële risico’s, zonder een voorafgaand deugdelijk onderzoek naar de gevolgen. Zodra er sprake is van ernstig verwijtbare onbehoorlijke taakvervulling, zijn in beginsel alle bestuurders daarvoor privé aansprakelijk. Het idee daarachter is dat de bestuurders samen zorg dienen te dragen voor het beleid, ook wanneer taken onderling verdeeld worden. Op die regel van collectieve aansprakelijk kan in sommige gevallen wel een uitzondering gemaakt worden. Dat kan soms wanneer één of meer bestuurders geen enkel verwijt kan worden gemaakt en hij de nodige maatregelen heeft getroffen om het onbehoorlijk beleid te voorkomen.

Externe bestuurdersaansprakelijkheid

Van externe bestuurdersaansprakelijkheid is sprake wanneer derden (schuldeisers) het bestuur van de onderneming persoonlijk aansprakelijk willen stellen. Dat is mogelijk wanneer een bestuurder onrechtmatig handelt namens de onderneming jegens derden. Ook hier gelden zware eisen: de bestuurder moet een ernstig verwijt kunnen worden gemaakt van het onrechtmatig handelen. Voorbeelden van situaties zijn het aan het aangaan van een verplichting, waarvan de bestuurder weet of zou moeten weten dat deze niet kan worden voldaan of het nalaten van het houden van een goede boekhouding. Bij externe bestuurdersaansprakelijkheid wordt de handelende bestuurder in persoon aangesproken. Er is dus geen sprake van collectieve aansprakelijkheid van het hele bestuur, zoals bij de interne variant.

Bestuurdersaansprakelijkheid en corona

Ondernemen betekent risico nemen. Niet iedere beslissing die verkeerd uitpakt leidt daarom meteen tot bestuurdersaansprakelijkheid. Daar is meer voor nodig. Bij de beoordeling van de bovengenoemde maatstaven kijkt de rechter altijd naar de omstandigheden van het geval. De huidige coronacrisis kan daar zeker een in rol in spelen, aangezien het in deze situatie nu eenmaal moeilijker is de financiële gevolgen van beslissingen in te schatten. Dus ook een mislukte reddingspoging van een onderneming in zwaar weer hoeft niet per se tot persoonlijke aansprakelijkheid te leiden. Een zo goed mogelijke documentatie van het gemaakte besluit en de inzichten die daaraan ten grondslag liggen, kunnen het verschil maken.

Tips om bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen:

• Wees voorzichtig met het aangaan van nieuwe verplichtingen als u niet zeker weet of u de gemaakte afspraken kunt nakomen. Wees in ieder geval transparant tegenover de andere partij over de situatie en documenteer de beslissingen.
• Zorg ervoor dat de boekhouding op orde is en de jaarrekeningen tijdig gedeponeerd zijn.
• Informeer bij betalingsonmacht tijdig de belastingdienst en maak in dien mogelijk gebruik van de coronamaatregelen van de overheid.
• Pas op met selectieve betalingen. Wanneer bepaalde schuldeisers wel betaald worden en andere niet, kan dat in sommige gevallen tot bestuurdersaansprakelijkheid leiden. Wanneer selectieve betalingen onvermijdelijk zijn leg dat dan altijd schriftelijk vast.
• Let op: in faillissement zijn de voorwaarden voor persoonlijke aanspraken net iets anders. Laat u adviseren door een advocaat.

Contact advocaat

Ook tijdens de coronacrisis betekent ondernemen risico’s nemen. Beslissingen nu kunnen echter grote gevolgen hebben in de toekomst. Wilt u meer weten over hoe u in uw situatie bestuurdersaansprakelijkheid kan voorkomen? Of heeft u nog andere juridische vragen over ondernemen tijdens de coronacrisis? Neem contact op met een van de experts van Mulders Advocaten.

Meer informatie over corona:

Lees ook de volgende artikelen:

• Kan corona een reden zijn voor overmacht?
• Is corona een onvoorziene omstandigheid?
• Corona: welke economische maatregelen neemt de overheid?
• de NOW-regeling: uitleg, voorwaarden en tips
• Corona: overmacht, wat als niet geleverd kan worden
• Reorganisatie en NOW: hier moet u op letten
• Geen omzet, wel werk: toch aanspraak op NOW!
• Goed werkgeverschap in de corona-crisis!
• Contractbreuk vanwege corona: wat kunt u doen?
• NOW: Werkgevers: pas op bij afnemende loonsom!
• Is ontslag nog mogelijk tijdens de Corona-crisis?
• Corona: mag mijn opdrachtgever de toegang weigeren? (Schuldeisersverzuim)
• De BMKB-regeling. Hoe werkt dat?
• Moet u loon betalen tijdens de coronacrisis
• Werknemers dwingen te werken tijdens corona. Mag dat? (Werkweigering)