Door de coronacrisis staat bij menig ondernemer het water tot aan de lippen. Zij zien zich genoodzaakt tot het nemen van grote, soms risicovolle beslissingen. Dan ontstaan vanzelf zorgen over bestuurdersaansprakelijkheid. Wanneer loopt een ondernemer het risico om persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld voor de verplichtingen van de onderneming? Mulders Advocaten zet het op een rij.
Het uitgangspunt is dat de bestuurders van rechtspersonen met een beperkte aansprakelijkheid, zoals bijvoorbeeld een N.V. of B.V., niet persoonlijk aansprakelijk zijn voor de verplichtingen van die rechtspersoon. Op die hoofdregel bestaan echter een paar uitzonderingen. In sommige gevallen kan de bestuurder of feitelijk leidinggevende, wel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Daarvoor is noodzakelijk dat hem een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Er zijn drie vormen van bestuurdersaansprakelijkheid: intern, extern en in faillissement.
Van interne aansprakelijkheid is sprake wanneer de onderneming zelf de bestuurder aansprakelijk wil stellen voor de geleden schade. Die schade moet veroorzaakt zijn door onbehoorlijke taakvervulling, die bovendien ernstig verwijtbaar is. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het onttrekken van vermogen van de onderneming voor privégebruik of het nemen van (te) grote financiële risico’s, zonder een voorafgaand deugdelijk onderzoek naar de gevolgen. Zodra er sprake is van ernstig verwijtbare onbehoorlijke taakvervulling, zijn in beginsel alle bestuurders daarvoor privé aansprakelijk. Het idee daarachter is dat de bestuurders samen zorg dienen te dragen voor het beleid, ook wanneer taken onderling verdeeld worden. Op die regel van collectieve aansprakelijk kan in sommige gevallen wel een uitzondering gemaakt worden. Dat kan soms wanneer één of meer bestuurders geen enkel verwijt kan worden gemaakt en hij de nodige maatregelen heeft getroffen om het onbehoorlijk beleid te voorkomen.
Van externe bestuurdersaansprakelijkheid is sprake wanneer derden (schuldeisers) het bestuur van de onderneming persoonlijk aansprakelijk willen stellen. Dat is mogelijk wanneer een bestuurder onrechtmatig handelt namens de onderneming jegens derden. Ook hier gelden zware eisen: de bestuurder moet een ernstig verwijt kunnen worden gemaakt van het onrechtmatig handelen. Voorbeelden van situaties zijn het aan het aangaan van een verplichting, waarvan de bestuurder weet of zou moeten weten dat deze niet kan worden voldaan of het nalaten van het houden van een goede boekhouding. Bij externe bestuurdersaansprakelijkheid wordt de handelende bestuurder in persoon aangesproken. Er is dus geen sprake van collectieve aansprakelijkheid van het hele bestuur, zoals bij de interne variant.
Ondernemen betekent risico nemen. Niet iedere beslissing die verkeerd uitpakt leidt daarom meteen tot bestuurdersaansprakelijkheid. Daar is meer voor nodig. Bij de beoordeling van de bovengenoemde maatstaven kijkt de rechter altijd naar de omstandigheden van het geval. De huidige coronacrisis kan daar zeker een in rol in spelen, aangezien het in deze situatie nu eenmaal moeilijker is de financiële gevolgen van beslissingen in te schatten. Dus ook een mislukte reddingspoging van een onderneming in zwaar weer hoeft niet per se tot persoonlijke aansprakelijkheid te leiden. Een zo goed mogelijke documentatie van het gemaakte besluit en de inzichten die daaraan ten grondslag liggen, kunnen het verschil maken.
Ook tijdens de coronacrisis betekent ondernemen risico’s nemen. Beslissingen nu kunnen echter grote gevolgen hebben in de toekomst. Wilt u meer weten over hoe u in uw situatie bestuurdersaansprakelijkheid kan voorkomen? Of heeft u nog andere juridische vragen over ondernemen tijdens de coronacrisis? Neem contact op met een van de experts van Mulders Advocaten.
Mulders Advocaten staat al 30 jaar ondernemers bij in goede en slechte tijden. Daarom iedere dag tussen 17:00 en 18:00 een online vragenuur voor ondernemers. Door middel van videobellen kunt u direct advies krijgen. Aanmelden kan hier!
Lees ook de volgende artikelen:
Fons Mulders is sinds 1996 advocaat in Limburg en staat voornamelijk ondernemers bij met complexe vraagstukken. Fons adviseert en procedeert met name op het gebied van algemeen ondernemingsrecht, arbeidsrecht en de incasso van schade. Volg Fons via LinkedIn.
Fons is bereikbaar via e-mail (mailto: fons@mulders-advocaten.nl) en via 0475 419 419